Recent werd bekend dat huizenwebsite Funda stopt met het ontwikkelen van een eigen online hypotheekproduct. Het bleek financieel en juridisch complexer dan gedacht. Nog voor het product van de grond is gekomen trekt Funda de stekker eruit. Een eigen hypotheek zou een middel kunnen zijn om het dienstenaanbod op de website te vergroten. Funda gaat nu andere manieren verkennen om de diensten uit te breiden en de inkomsten te vergroten.
De belangen van álle aandeelhouders
De belangrijkste reden voor het stoppen met een eigen hypotheekproduct is een andere. De introductie van een eigen hypotheek door Funda zou ten koste kunnen gaan van de hypotheekverkoop door individuele makelaars. Een deel van de NVM-makelaars verdient hier goed aan.
De makelaars ‘gijzelen’ het platform al sinds het begin door voortdurend vernieuwing tegen te houden die de belangen van de makelaars zou kunnen schaden. Zo werd eerder de nieuwe dienstverlener Gmak van het platform geweerd. Dit bedrijf wilde de rechtstreekse verkoop van huizen tussen kopers en verkopers mogelijk maken, zonder tussenkomst van een makelaar. Ook werd de verkoop van de website aan een nieuwe financier telkens uitgesteld door onenigheid.
Funda moet voortdurend balanceren tussen de belangen van makelaars en huizen(ver)kopers.
Hierbij zijn de gemoederen regelmatig hoog opgelopen. Het bestuur is de afgelopen jaren meerdere malen naar huis gestuurd of zelf opgestapt. Het ligt regelmatig overhoop met de aandeelhouders, dan weer de meerderheidsaandeelhouders (de NVM-makelaars), dan weer de minderheidsaandeelhouders (certificatenhouders). In 2022 oordeelde de Ondernemerskamer, die de ruzie tussen beiden moest beslechten, dat het platform zelfstandig een koers mag bepalen om de toekomst van het platform zeker te stellen. En dat daarbij het rekening dient te houden met de belangen van álle aandeelhouders.
Vervreemden van huizenkopers
Het rommelt al jaren bij Funda omdat de belangen van die twee groepen aandeelhouders uiteenlopen. Dat is typisch voor een platform waarvan de eigenaren een collectief zijn die het onderling eens moeten worden en die zelf ook aanbieders zijn op het platform. Als platform moet Funda voortdurend balanceren tussen de wensen en belangen van de aandeelhouders, de makelaars, en de gebruikers, de kopers en verkopers en eventuele andere dienstverleners in het ecosysteem van huizenverkoop, zoals hypotheekverstrekkers, verzekeraars, verhuisbedrijven.
In dit eerdere artikel bespreek ik de dilemma’s die Funda al sinds de oprichting teisteren.
Op dit moment lijkt het platform nog onaantastbaar. Niemand die een huis koopt of verkoopt kan om het platform heen: Funda heeft verreweg het grootste aanbod. Dit bijna monopolie maakt het platform uiterst waardevol. Kopers hebben zich al gemeld en zouden de benodigde financiering voor uitbreiding kunnen verschaffen. De makelaars willen hun controle in het platform voorlopig nog niet opgeven. Het is de vraag of dit op termijn de ondergang van het platform kan betekenen, zeker als er nieuwe concurrentie komt.
Het einde van Funda?
Een gebrek aan vernieuwing kan Funda parten gaan spelen op de langere termijn. De advertentiewebsite kan zo niet uitgroeien tot een platform voor alle vormen van diensten rond kopen en verkopen van huizen en appartementen. Het platform loopt hiermee het risico dat het zich op den duur vervreemdt van huizenkopers. Verschillende partijen die eveneens actief zijn rond huizenverkoop kunnen zich gaan organiseren rond een alternatief platform (zoals gebeurde rond Jaap.nl dat begin dit jaar stopte met koopwoningen omdat het de concurrentie met Funda niet aan kon).
Zoals elke platformorganisatie zal Funda de komende jaren zorgvuldig moeten blijven navigeren tussen de verschillende belangen, kansen en bedreigingen.
Wisdom of the crowd 