“Wil je snel, ga dan alleen. Wil je ver, ga dan samen.”

De kracht van samenwerken

Dankzij internet kunnen we samenwerken op een schaal en een manier die tot nu toe onmogelijk was. Daardoor kunnen we veel beter gebruik maken van de talenten, ideeën, kennis, creativiteit, energie en mankracht die in onze samenleving aanwezig zijn. Samen zijn we slimmer. Dat wordt ook wel ‘wisdom of the crowd’ genoemd.

In een meerjarige toekomstverkenning heb ik beelden ontwikkeld hoe deze wisdom of crowds onze toekomst zou kunnen veranderen: hoe we in de toekomst gezonder kunnen zijn, sneller kunnen innoveren en hoe burgers meer kunnen participeren in de besluitvorming van hun land of stad. De toekomstbeelden worden uitgebreid beschreven en geïllustreerd in het boek ‘Samen slimmer. Hoe de wisdom of crowds onze samenleving zal veranderen.‘

Daarnaast gaat het denken verder o.a. in nieuwe organisatievormen zoals platformen en de deeleconomie, in het denken over nieuwe vormen van collectieve besluitvorming en governance, en hoe om te gaan met sociale aspecten in een economische wereld. Zie daarvoor mijn andere thema’s.

Definitie

De ‘wisdom of crowds’ meestal gedefinieerd als:

het fenomeen dat een grote groep gewone burgers in staat is om een betere inschatting te maken of beslissing te nemen dan een of enkele experts.

Preciezer geformuleerd is de ‘wisdom of crowds’ (collectieve intelligentie):

De uitkomst van interacties tussen individuen of hun kennis, informatie en ideeën, die we als ‘wijs’ beschouwen omdat deze nieuwe kennis en inzichten oplevert en de som der delen of individuele bijdragen overtreft.

Slim onder de juiste voorwaarden

Essentiële voorwaarden voor ‘wisdom’ zijn onafhankelijkheid en diversiteit. Als er teveel interactie is tussen mensen raakt wijsheid verloren omdat we elkaar dan gaan napraten en minder kritisch nadenken. Sociale media vormen daarom een grote bedreiging voor de ‘wisdom of crowds’ in onze tijd.

Zie ook: Lees ook mijn serie artikelen over ‘nepnieuws’. en mijn artikel ‘Sociale media vernietigen de wisdom of the crowd’. 

Boek ‘The Wisdom of Crowds’

De term ‘wisdom of the crowd’ is vooral bekend geworden door het boek ‘The Wisdom of Crowds – Why the many are smarter than the few and how collective wisdom shapes business, economies, societies and nations’ uit 2004 van James Surowiecki.

In dit boek laat hij met diverse voorbeelden zien, dat grote groepen mensen – onder de juiste omstandigheden – tot betere beslissingen en inzichten kunnen komen dan de slimste individuen. Als voorbeelden noemt hij daarbij onder andere het raden van het gewicht van een os door een groep willekeurige burgers op de de markt en het bedrijf GoldCorp dat dankzij hulp van burgers nieuwe goudmijnen wist te vinden die het uit zichzelf nooit had kunnen vinden.

Voorbeelden

Het gewicht van de koe

De bekendste voorbeelden van ‘wisdom of crowds’ zijn het raden van het gewicht van een koe of het aantal knikkers in een pot. Vraag honderd mensen een schatting en het gemiddelde van deze schattingen ligt vaak verrassend dicht bij de werkelijke, zo leert de ervaring.

Dit experiment is ook populair in tv-programma’s en publieksbijeenkomsten. Toch blijkt dat de groep er een flink stuk naast kan zitten (zie dit experiment van het wetenschappelijke tv-programma Labyrint). Het is niet zozeer geschikt om exact het goede antwoord te vinden maar om een goede orde van grootte schatting te krijgen, gebaseerd op algemene kennis van het publiek. Lees ook het artikel ‘Wisdom of crowds: geen waarheid als een koe‘

Zie uitzending van Labyrint (klik) waar ik aan meewerkte.

Kennisquiz Weekend Millionaires

In het televisieprogramma Weekend Miljonairs kun je de hulp inschakelen van het publiek. Bij bepaalde vragen weet het publiek vrijwel feilloos het goede antwoord te kiezen: dit krijgt de meeste stemmen. Wiskundig kun je laten zien dat wanneer mensen over gedeeltelijke kennis beschikken over een vraag, dit via het slim middelen over de meerkeuze-antwoorden leidt tot de selectie van het goede antwoord (‘knowlegde pooling’). Ook als slechts een klein deel van het publiek het goede antwoord weet, weet het publiek als geheel het juiste antwoord aan te wijzen.

Zoekmachine Google

Google’s zoekmachine destilleert de ‘wisdom of crowds’ die dankzij internet beschikbaar is gekomen om onze de ‘beste’ zoekresultaten te geven. Daarvoor kijkt het naar kruisverwijzingen die internetpagina’s naar elkaar maken, dus de ordening die wij mensen aangebracht hebben in de informatie op internet, op basis van onze kennis. Verder weegt Google de reputatie van websites en bronnen mee in de rangorde van de zoekresultaten. Ook leert het van de zoekresultaten die aanklikken en wat we ‘liken’ en delen.

De aandelenbeurs

Aandelenbeursen ook wel ‘prediction markets’ of ‘decision markets’ genoemd, worden beschouwd als voorbeelden van wisdom of crowds: in de koers van een bedrijf is alle kennis die bekend is over een bedrijf en zijn toekomstige groeiperspectieven, verdisconteerd. Steeds als er nieuwe informatie beschikbaar komt zullen kopers en verkopers door te handelen de nieuwe waarde bepalen.

Lees hier meer over de mogelijkheden van prediction markets om de toekomst te voorspellen of om de verkiezingsuitslag te voorspellen.

Serendipity

De meest ultieme vorm van ‘wisdom’ is misschien wel ‘serendipiteit’ een begrip dat samenhangt met diepgaande inzichten die vaak voortkomen uit het onverwachte, het toevallige. Het begrip staat daarmee haakt op het ‘planbare’ en ‘maakbare’ dat in veel managementboeken en in onze huidige tijdgeest overheerst. Net als ‘willekeurige selectie’ en ‘het lot’ is ‘serendipiteit’ ook een hogere vorm van collectieve intelligentie.

Afbeelding zwerm: Tanya Hart, licentie CC:BY SA