Experts uit de wetenschap en het bedrijfsleven verwachten de komende 10-20 jaren de volgende ontwikkelingen in de informatie- en communicatietechnologie. De snelheid en de capaciteit van het internet blijven toenemen. Glasvezel wordt steeds verder uitgerold en de communicatie verloopt in delen van grote knooppunten zelfs via supersnelle electronica die gebruikmaakt van licht: de fotonica.

Tegelijkertijd raakt het web steeds meer ingebed in onze omgeving, met bijvoorbeeld de uitrol van 5G (LTE) en netwerken als LoraWan en Bluetooth en Zigbee: sensoren, apparatuur, onze smartphones, rookmelders, slimme verlichting, zonnepanelen, auto’s: allemaal zijn ze met internet verbonden. Dit is wat ook wel het Internet of Things wordt genoemd.

Opgeteld ontstaat dus een Internet van Alles waarin mensen, machines, apparaten, dingen, computers etc. met elkaar verbonden zijn. Dat creëert volop nieuwe mogelijkheden en uitdagingen.

Lees hier meer over de toekomst van sociale media
Lees hier meer over Web3

Real-time web

De versnelling van de communicatie gaat door richting ‘real-time’, waardoor we in staat worden om ons gedrag onderling beter te coördineren (denk aan bijv. ‘adaptive cruise control’). Communicatie wordt coördinatie, data worden streams! En op deze streams worden voortdurend bewerkingen uitgevoerd door computers om er patronen en verbanden uit te halen. Deze trend naar een real-time wisdom of crowds laat zich het beste verbeelden in de vergelijking van Google Search, dat dagelijks het web afstruint naar websites en deze indexeert, met Twitter, waar nieuws meteen verspreid wordt door groepen mensen en dus direct te vinden is. Google begeeft zich steeds meer naar real-time search.

Intelligent als een brein

Om de intelligentie verder de vergroten is een gelaagde netwerkstructuur nodig, met verschillende reactiesnelheden. Daarbij kan nog veel geleerd worden van de structuur van de hersenen. Deze zijn continu in verandering afhankelijk van het gebruik, adaptief met verdichtingen en verdunningen van het aantal verbindingen. Aan een meer gelaagde internet-architectuur wordt gewerkt.

Informatie wordt steeds vluchtiger (denk aan: Twitter): dingen zijn 5 minuten interessant. In de toekomst zal internet, als de communicatie- en verwerkingssnelheid toeneemt, steeds meer in staat zijn dit soort informatie op te nemen. Ter vergelijking: het grootste deel van het menselijk brein is bezig met het verwerken van visuele informatie. Een groot deel van de informatie is alleen interessant op het moment zelf en niet op langere termijn.

De communicatiefrequentie kan snel omhoog zodra mensen een steeds groter deel van de communicatie gaat uitbesteden aan zogenaamde ‘intelligent agents’, die steeds meer van ons weten en namens ons kunnen handelen. Met name bij MIT wordt onderzoek gedaan naar hoe er meer ‘collectieve intelligentie’ gehaald kan worden uit de som van mensen (menselijke beslissers en mensen als informatiebron), apparaten en computers (intelligente agents).

Lees meer over de impact van de blockchain-technologie die een grote invloed zou kunnen hebben op de toekomst van het internet doordat deze extra beveilgingsmogelijkheden geeft.

Menselijk en sociaal

Een belangrijke doorbraak voor wisdom of crowds wordt verwacht op het vlak van zogenaamde semantische technologie. Computers werken nu nog vooral met losse woorden, wij mensen werken met zinnen en woorden hebben daarin een betekenis afhankelijk van hun context. Computers gaan onze taal steeds beter begrijpen en uiteindelijk niet alleen geschreven maar ook gesproken woord. Dat maakt het mogelijk om miljoenen berichten en geluidsopnames te analyseren en doorzoekbaar te maken. Een enorm reservoir aan nieuwe informatie en kennis wordt dan ontsloten.

Altijd en overal

Steeds meer mensen zullen verbonden raken met internet (globalisering), ook in ontwikkelingslanden, en ook het aantal onderlinge netwerkverbindingen zal toenemen. Daarmee groeit het  aantal knoopunten (‘nodes’) van het internet. De komende jaren zijn we voortaan overal connected (‘anywhere’): in eerste instantie via ‘smart phones’ later (over 20 jaar) mogelijk ook via hersencommunicatie. Deze telefoons weten steeds meer van ons en zitten vol sensoren waarmee ze een eigen bewustzijn hebben van de omgeving, een ‘situational awareness’ en kunnen van daaruit handelen.

Dat alles maakt dat plannen en beslissen, of in ieder geval de gedetailleerde invulling, kan worden uitgesteld tot het allerlaatste moment (‘just in time’):  je kunt nog op laatste moment bijstellen, fijnregelen, net zoals het menselijk lichaam dat doet. Afspraken maken (‘een coördinatie-probleem’) zoals we dat tot nu toe hebben gedaan, zal hierdoor gaan veranderen, zoals we met mobiele telefoons al hebben gezien. Een afspraak hoeft van tevoren minder precies geregeld te worden.

Internet der Dingen (Internet of Things)

Smartphones, printers, fotocamera’s, spelcomputers, lampen, steeds meer apparaten beschikken al over een internetverbinding. Neem bijvoorbeeld de smartphone: die is continu met internet verbonden en beschikt over meerdere sensoren (beeld, beweging, geluid, beeld en positie) waarmee hij informatie uit zijn eigen omgeving kan halen.

De apparaten kunnen dankzij ingebouwde genetwerktheid ook met elkaar communiceren. Door informatie van verschillende apparaten te combineren kunnen nieuwe verbanden gehaald worden die iets zeggen over ontwikkelingen in de omgeving van die apparaten. Denk bijvoorbeeld aan een zwerm van sensoren die onze gezondheid bewaken (Europees project, in ontwikkeling) en die onze dijken bewaken (geïnstalleerd in Nederland door o.a. TNO) of die de Japanse kust bewaken om vroegtijdig een tsunami en aardbeving te detecteren. Uit een ‘zwerm’ van apparaten kan nieuwe kennis gehaald worden, wisdom of crowds.

Cyber physical systems (Internet of Robots)

Naast passieve apparaten en sensoren, waarmee gemeten kan worden en ‘gevoeld’, zullen ook mechanische systemen die handelingen kunnen verrichten, zoals pompen, kleppen, installaties, fabrieken, robots, voertuigen e.d., met internet worden verbonden. Dit wordt wel aangeduid als cyber physical systems en internet of robotic systems.

De verwachting is dat in de toekomst alle apparaten en voorwerpen in onze omgeving voorzien zullen zijn van een kleine chip waarmee ze verbonden zijn met het internet. Dit gaat leiden tot hele nieuwe mogelijkheden die we nu nog niet kunnen overzien. Daarmee kunnen ze zelf  storingen doorgeven aan reparatiediensten, of zelf bug fixes downloaden van het web en informatie over hun gebruik uitwisselen met de fabrikant. Bedrijven verwachten veel van communicatie met en tussen apparaten als het gaat om nieuwe logistiek: pakketjes volgen voortaan zelf de kortste route en onderhandelen die uit met andere apparaten zonder tussenkomst van mensen.