De Metaverse is een virtuele wereld waar je met een beeldscherm of VR-bril in aanwezig kunt zijn en in rond kunt lopen, in de vorm van een digitaal poppetje, een avatar. Je kunt er van alles doen, anderen ontmoeten, winkelen, naar een concert of film en gamen.
Dé Metaverse is een toekomstbeeld, het bestaat op dit moment nog niet. Wel bestaan de bouwstenen waarmee de metaverse vormgegeven zou kunnen worden:
- Talloze driedimensionale virtuele werelden onder andere gecreëerd door makers van online games als Fortnight, World of Warcraft, The Sandbox en Minecraft. Beroemde voorgangers zijn Second Life, The Sims en Habbo Hotel.
- Ook bestaan er zogeheten serious games bijvoorbeeld voor trainingsdoeleinden of om burgers te betrekken bij toekomstplannen voor de stad (ruimtelijke ordening, bouw en planning), denk aan het oude spel Sim City.
- Daarnaast zijn er bedrijven als AutoCAD die software leveren voor het ontwerpen en construeren van gebouwen en machines. De Metaverse zou een omgeving kunnen zijn waarin deze voorwerpen getest kunnen worden voordat ze gebouwd worden. Een wereld van de Digital Twins, waarin zich digitale versies van voorwerpen en apparaten bevinden.
- De belangrijkste bouwsteen zijn misschien wel de sociale media, waarin gebruikers met elkaar communiceren, content creëren en delen. Communicatie die verrijkt wordt video’s, animaties, synthetische media (denk aan de ‘filters’ waarmee je je uiterlijk real-time kunt veranderen) en digitale content waaronder NFT’s. The Metaverse zou hieraan een nieuwe dimensie kunnen toevoegen.
De Metaverse is een toekomstbeeld voor het internet, de omgeving en de manier waarop we in de toekomst ‘online’ met elkaar omgaan, communiceren, recreëren en consumeren.
In de Metaverse zouden al deze losse en gescheiden virtuele werelden met elkaar verbonden worden zodat je met je avatar uit de ene game naar een concert kunt in een andere wereld en dat je er ook mee kunt socializen elders. Iets wat je hebt opgebouwd of gekocht in het ene zou dan ook op een andere plek te gebruiken zijn. Dat betekent dat er achter de schermen enorm veel afspraken gemaakt moeten gaan worden tussen de verschillende aanbieders en nieuwe standaarden.
Technisch wordt de Metaverse daarom ook wel een platform genoemd omdat het de basis vormt en bouwstenen geeft waarmee virtuele werelden en producten en dienstren gebouwd kunnen worden. Het is een next generation internet.
Op dit moment lijken drie grote bedrijven te strijden om een leidende positie in de Metaverse: Meta (Facebook), Microsoft Mesh (dat voor een recordbedrag de ontwikkelaar van 3D-werelden Activision Blizzard overnam) en Roblox dat al een platform heeft waar mensen samen kunnen spelen en creëren.
De Metaverse is technisch gezien een (alles) overkoepelend platform voor producten, technologieën en diensten die gebruikmaken van het internet.

De verdere integratie van standaarden en technologieën in een platform kan zorgen voor een versnelling van de toepassingen en diensten. Deze worden ‘bovenop’ het platform gebouwd worden. Dat gebeurde ook bij mobiele toepassingen dankzij de komst van smartphone platforms als Android en iOS. Er ontstond een ‘app economy’ waarbij kleinere ontwikkelaars en gebruikers/consumenten op grote schaal diensten en content gingen creëren. Iets vergelijkbaars kan nu gaan gebeuren met 3D-toepassingen, synthetische media en nieuwe vormen van gaming,
Lees verder: Wacht de Metaverse hetzelfde lot als Second Life?
Web3
Deze wereld van virtuele en fysieke interoperabele diensten zou gefaciliteerd kunnen worden door afsprakenstelsels en standaarden die geïntegreerd worden in het internet, als een nieuwe aanvullende ‘laag’ bovenop de bestaande internetprotocollen (waarmee computers nu met elkaar communiceren). Dit is de gedachte achter Web3. Vandaar dat Web3 en de Metaverse vaak in een adem genoemd worden als een toekomst voor het internet.
Who owns the Metaverse?
Bedrijven als Facebook, dat zijn naam in Meta veranderde en jarengeleden al VR-brillenfabrikant Occulus Rift overnam, zien het als de opvolger van de huidige sociale media die gebaseerd is op tekstberichten, foto’s en video’s. Ook zou je er virtuele producten en NFTs (non fungible tokens) kunnen kopen, zoals een huisdier of mooie kleren of een mooier uiterlijk voor je avatar. Dat creëert allerlei nieuwe mogelijkheden voor producenten en adverteerders, een hele nieuwe virtuele economie. Niet voor niets zijn fabrikanten van luxe goederen al volop bezig te experimenteren met de mogelijkheden.
Om goed gepositioneerd te zijn in de nieuwe komende concurrentiestrijd, nam Microsoft in 2022 gamesfabrikant Actvision Blizzard over voor 60 miljard dollar. Als het aan deze bedrijven ligt gaat de Metaverse dus lijken op de 3D-virtuele werelden die we uit grote massale online games kennen.
Nepecht echt nep?
De Metaverse zou een wereld kunnen worden voor virtuele consumptie, waar we ervaringen en belevenissen opdoen zonder dat we ervoor op reis gaan. Lees bijvoorbeeld: Een virtueel retourtje Bali alstublieft.
Uiteindelijk zou de Metaverse kunnen uitgroeien tot een alternatieve levensechte ‘werkelijkheid’: met een VR-bril op en eventueel nog handschoenen aan of een corset met drukpunten en een controller in je hand, wordt je zintuigelijk helemaal ondergedompeld in de virtuele wereld, een meta(fysische)-wereld, een metaverse. Het verschil tussen de echte en gecreëerde virtuele wereld verdwijnt dan. Echte, feitelijke gebouwen, producten, kunstmatig intelligente wezens en mensen (en hun alter ego’s de avatars) gaan naadloos samen met gecreëerde content. Het onderscheid tussen echt en nep is dan niet meer te maken. Dat roept een toekomstbeeld op zoals dat in de film The Matrix wordt verbeeld.
De Metaverse roept dus ook talloze ethische vragen op zoals beïnvloeding, manipulatie en desinformatie maar ook over identiteit en de macht van Big Tech.
Wil je een inspirerende presentatie over de Metaverse en de toekomst van internet? Neem dan contact met me op.