Technologie op waarde schatten: handreiking voor de overheid
Vandaag presenteerde de Raad voor de Leefomgeving haar rapport ‘Technologie op waarde schatten’.
Download hier het rapport ‘Technologie op waarde schatten’.
Ik werkte mee aan deze verkenning: onderzoek, workshops en interviews, en leverde een bijdrage aan de teksten in het rapport. Met name het analyseren en beschrijven van de verschuivingen in maatschappelijke verhoudingen door de opkomst van nieuwe markten in sectoren en ketens als gevolg van de opkomst van digitale platformen.
De belangrijkste patronen van veranderingen die in het rapport geïdentificeerd worden, zijn:
- schaal (groter en kleiner),
- verstrengeling van sectoren,
- verandering relatie consument en producent,
- betekenis van eigenaarschap en
- de opkomst van andere waardemodellen.
Het rapport geeft handreikingen hoe de overheid om kan gaan met deze nieuwe ontwikkelingen via stimulering en regulering en via informele afspraken. Er spelen in verschillende lagen, verschillende mechanismen een rol.
In het rapport wordt een analytisch beoordelingskader gepresenteerd waarmee de overheid in vijf stappen de technologische ontwikkelingen op de juiste waarde kan schatten en afwegingen kan maken over hoe ze ermee om wil gaan.
- Benoem de aanleiding voor de analyse, bijvoorbeeld kansen voor gewenste transities in de leefomgeving, relevante denkbare gevolgen voor de leefomgeving, agenderen van onderwerpen door burgers, bedrijven, wetenschap, overheid en politiek.
- Bepaal de maatschappelijke relevantie: ga kansen en bedreigingen na, krijg inzicht in de mogelijke gevolgen voor achterliggende publieke waarden.
- Analyseer de dynamiek: welke ‘patronen van verandering’ doen zich voor? Daarbij wordt zowel naar de huidigesituatie gekeken, als een inschatting gemaakt van mogelijke ontwikkelingen in de toekomst.
- Ga na voor welke regulerende mechanismen gevolgen zijn te voorzien
Bekijk aan de hand van relevante patronen welke gevolgen zij hebben voor de mechanismen in de verschillende lagen. - Beschouw de bredere context en wisselwerking met andere ontwikkelingen
Tot slot worden er drie casussen besproken die de mechanismen en dynamiek illustreren:
- de melkrobot: van wie zijn de data: van de robotfabrikant? hoe houden boeren toegang?
- een eerlijke Airbnb: voorkomen van huisjesmelkers, laten meeprofiteren van omwonenden.
- decentrale energie-opwekking: burgers worden producent en verhandelen eigen stroom, hoe faciliteer je dit en hoe hou je het netwerk stabiel?
Wisdom of the crowd 