Trendwatchers vertellen ons hoe de toekomst van reizen en vakantievieren eruit ziet. Die beelden spreken tot de verbeelding en prikkelen onze fantasie. Maar wie niet bedrogen uit wil komen moet kritisch reflecteren op wat de toekomstbeelden ons eigenlijk zeggen, of niet zeggen.
Hoe zien onze vakanties er over tien jaar uit? Afgelopen week presenteerde het online reisbureau Skyscanner de uitkomsten van een toekomstonderzoek uitgevoerd door trendwatchers, reisonderzoekers en futurologen. Luister hier mijn interview hierover op Radio 1 bij NRCV De Ochtend.
Een greep uit de meest opmerkelijke beelden en mijn korte reflectie erop.
Egotoerisme
We gaan massaal op vakantie naar bestemmingen die tot voor kort nog ‘verboden’ waren. Daarbij gaat het om bestemmingen die gevaarlijk of ontoegankelijk waren vanwege oorlogen en politieke instabiliteit: denk aan Afghanistan, Syrië en Noord-Korea. Of om bestemmingen waar dieren en stammen leven die met uitsterven worden bedreigd. We willen de eersten of de laatsten zijn om het te zien, zodat we onszelf snel kunnen vastleggen op selfies en daarmee kunnen opscheppen in ons sociale netwerken.
Reflectie: er zijn altijd avonturiers als Floortje Dessing geweest die naar het einde van de wereld willen reizen, maar wie is er gek genoeg zich bloot te stellen aan gevaarlijke omgevingen met het risico om in de gevangenis te belanden? En hoe leuk is het om drie dagen door de woestijn te moeten rijden naar de volgende attractie? Dan is de Eiffeltoren een stuk romantischer.
Logeren bij de locals
Airbnb-achtige initiatieven breken massaal door en worden een onderdeel van het normale reizen: over tien jaar verhuren 5-10% van de mensen hun kamer aan toeristen. Reizen wordt definitief sociaal: lekker logeren thuis bij de locals.
Reflectie: als Airbnb gemeengoed wordt, worden hippe reizigers toch weer massatoeristen. Misschien leidt dat weer tot een tegenbeweging om ons toch te kunnen blijven onderscheiden. Anti-sociaal reizen dus: lekker afgezonderd in een boshutje tai-chi’en in de ochtend ver van de propvolle stadse appartementen voor couch-surfende toeristen.
Nieuwe bestemmingen
Chinese toeristen overspoelen in 2024 de populaire bestemmingen zoals Londen, Parijs en New York. Zij drijven de prijs op waardoor de bestemmingen onbetaalbaar worden voor gewone Westerse toeristen. Deze moeten op zoek naar nieuwe opkomende steden zoals Libanon (‘het nieuwe Dubai’) en Bhutan.
Andere nieuwe bestemmingen liggen hoger en dieper. Er komen nieuwe onderwaterhotels met adembenemende panoramische uitzichten. En we gaan ruimtevluchten maken waarbij we voor een korte tijd gewichtloos zullen zijn (zie ook de initiatieven van Virgin Galactic en Space Experience Curaçao van Michiel Mol). Hoewel deze reizen prijzig blijven zullen de kosten dalen tot enkele duizenden tot tienduizenden euro’s en daarmee in het bereik van steeds grotere groepen mensen.
Reflectie: Worden dit soort avontuurlijke reizen veilig en betrouwbaar genoeg? Gaan we straks allemaal naar deze verre bestemmingen of blijven ze nog lange tijd te duur voor de meeste mensen en iets voor de happy few? Zijn we bereid flink te sparen voor een paar minuten gewichtloosheid met uitzicht op een zwarte lege hemel, in plaats van een ritje in een snelle achtbaan?
High-tech hotels
Hotels worden volledig geautomatiseerd en zonder personeel: inchecken en uitchecken doe je met je smartphone, de muren van de hotelkamer zijn hyper-interactief en gepersonaliseerd: de muren kunnen alles projecteren van mooie zonsopkomsten en vergezichten. Je kunt er mee videobellen, interactieve hulp krijgen bij het plannen van excursies, en een persoonlijk fitnesstrainingsprogramma volgen. Douchen doe je ultrasoon dus met geluid in plaats van water.
Reflectie: Waar zijn de nieuwe onverwachte ervaringen die niet op basis van onze bestaande profielen worden bedacht en geprojecteerd? Een spontane ontmoeting aan de hotelbalie bij het ophalen van een extra handdoek? En wat is er lekkerder dan spetteren onder de douche en je daarna echt fris voelen? Waarom hebben toekomstbeelden vaak iets klinisch, kouds en onpersoonlijks of eenzaams?
Maar hoe zit het dan met …?
Leuk de toekomstbeelden en ze spreken zeker tot de verbeelding. En ze hebben – niet toevallig – allemaal betrekking hebben op de traditionele vakantie, want daar leeft Skyscanner van. Maar wat te denken van virtueel reizen? Even onze Oculus Rift-bril opzetten die ons in enkele milliseconden overal heen kan brengen? (Facebook kocht Oculus dit voorjaar voor 2 miljard dollar) Dat kan een oplossing zijn om onze CO2-uitstoot te verlagen of vaker op een betaalbare vakantie te gaan als de fysieke vakanties te duur worden.
En zou het niet handig zijn als we via een hersenimplantaat dat gemakkelijk is in te pluggen, automatisch meerdere talen vloeiend spreken en verstaan? Of verlangt u ook zo terug naar de Zeppelin van vroeger?
Glazen bol
Niemand kan voorspellen hoe de toekomst er precies uit zal zien. Technologisch is er van alles mogelijk. De interactieve hotels zullen de nerds onder ons tot de verbeelding spreken. De ‘verboden’ bestemmingen haalden de krant en de radio, vanwege de oorlog(sdreiging)en in die gebieden.
De toekomstbeelden zijn gebaseerd op trends en ontwikkelingen die vandaag de dag waarneembaar zijn. Hoe die uitpakken richting de toekomst is de grote uitdaging voor toekomstkijkers (zoals ook ondergetekende). Er zijn veel verschillende combinaties mogelijk die leiden tot andere toekomstbeelden. Dat betekent dat bepaalde keuzes in die toekomstbeelden redelijk willekeurig kunnen overkomen en betwistbaar zijn.
Laat je dus vooral inspireren en een spiegel voorhouden door toekomstbeelden maar niet erdoor in slaap sussen. Dus: Skyscanner moet een scenario waarin het zelf overbodig wordt niet schuwen. En laten we niet vergeten: the best way to predict the future, is to create it (Alan Kay, vrij naar Abraham Lincoln). Via de keuzes die we elke dag maken bepalen we mee hoe onze toekomst eruit gaat zien. Sta daar eens bij stil als je nog snel een last-minute naar de Canarische Eilanden boekt voor in de herfstvakantie.
Dit artikel verscheen bij Frankwatching
Zie ook mijn bijdrage aan BNR Travel over de toekomst van reizen.
Afbeelding: Virgin Atlantic, ruimte luchtvaartmaatschappij
Wisdom of the crowd 