Meerderheid of moreel kompas?
Vandaag presenteerde de Raad voor het Openbaar Bestuur de essaybundel ‘Politieke partijen: overbodig of nodig?‘ In de bundel komen diverse wetenschappers aan het woord die een kritische analyse maken en praktische handreikingen geven voor het functioneren van politieke partijen.
Nieuwe technologie slim inzetten
Politieke partijen hebben het de afgelopen jaren niet gemakkelijk gehad: teruglopende ledenaantallen, uitgeholde achterbannen, een vluchtig electoraat en instabiele coalities. De samenleving is veranderd: burgers organiseren zich steeds vaker op een meer fluïde en vluchtige manier. ‘Zwermen burgers’ organiseren zich ad hoc rond specifieke onderwerpen. De burger van nu laat zich minder gemakkelijk representeren door instituties zoals politieke partijen. Het is daarom een uitdaging voor deze instituties om zich te vernieuwen. Internet en sociale media geven hun hoop om de verloren achterban terug te winnen en beter aan te sluiten bij de vermeende wensen van de burger. Met digitale gereedschappen kunnen burgers meer worden gemonitord en bevraagd, vaker en gerichter geïnformeerd en gemobiliseerd worden bij het voeren van campagnes – zo is de belofte.
Toch is dit een eenzijdige benadering. In plaats van de oplossing te zoeken in instrumenten die de burger in al zijn vluchtigheid en schijnbare wispelturigheid proberen te volgen, zou het heil meer gezocht kunnen worden in het tegenovergestelde: het bieden van rust, stabiliteit en een herkenbaar ankerpunt. Burgers betrekken en binden in plaats van proberen bij te houden.
In mijn artikel presenteer ik drie technologische ontwikkelingen die de komende jaren een belangrijke rol zouden kunnen spelen bij het versterken van politieke partijen:
- sociale media monitoring,
- collectieve besluitvormingsgereedschappen en
- interactieve omgevingen (‘smart cities’).
Per instrument bespreek ik de mogelijkheden voor politieke partijen en reflecteer ik op de kansen en dilemma’s van deze instrumenten. Uiteindelijk ga ik in op de vraag hoe deze instrumenten ingezet kunnen worden en wat dat betekent voor de toekomst van politieke partijen: gebruiken ze deze instrumenten om de meerderheid te halen en de meeste stemmen, of versterken ze hun ideologie en hun moreel kompas?
Meer over politiek en sociale media lees je hier.
Wisdom of the crowd 